GIÁC HƠI – Y HỌC CỔ TRUYỀN VỚI HIỆN ĐẠI

Giác hơi là một phương pháp trị liệu cổ truyền có lịch sử lâu đời trong y học phương Đông, đặc biệt phổ biến trong y học cổ truyền Trung Quốc, Việt Nam, Triều Tiên. Trong thời hiện đại, giác hơi ngày càng được quan tâm như một phương pháp hỗ trợ điều trị và chăm sóc sức khỏe tự nhiên, ít xâm lấn, có thể kết hợp hiệu quả với y học hiện đại.

Khái niệm giác hơi là gì?

Giác hơi (còn gọi là hút giác, giác lể) là một liệu pháp trị liệu không dùng thuốc, trong đó người thầy thuốc dùng ly, chén, cốc hoặc ống thủy tinh chuyên dụng đặt trên da người bệnh, sau đó tạo lực hút (bằng nhiệt hoặc bằng cơ học) để hút không khí ra ngoài, tạo ra vùng chân không cục bộ. Áp lực này làm da bị hút phồng lên, giúp tăng tuần hoàn máu cục bộ và khơi thông khí huyết.

Trong y học cổ truyền, giác hơi được cho là có tác dụng hành khí hoạt huyết, khu phong tán hàn, trừ thấp, tiêu độc, điều hòa âm dương, thông kinh lạc.

Các phương pháp giác hơi phổ biến

Có hai hình thức chính:

Giác hơi bằng lửa (giác thủy): dùng ngọn lửa đốt oxy trong chén thủy tinh rồi úp nhanh lên da. Lửa đốt hết không khí tạo áp suất âm, hút chặt chén vào da.

Giác hơi không dùng lửa (giác khí): sử dụng các ống nhựa kèm bơm hút để tạo chân không, an toàn và dễ kiểm soát hơn, phù hợp với người mới bắt đầu hoặc trị liệu tại nhà.

Ngoài ra còn có:

Giác lể: kết hợp giác hơi và chích nhẹ máu độc ra ngoài (thường dùng trong cảm mạo phong nhiệt, đau do ứ trệ huyết).

Giác ướt: tương tự giác lể, thường chỉ áp dụng với kỹ thuật viên có chuyên môn.

Cơ chế tác động của giác hơi

Khi giác hơi, vùng da được hút lên sẽ tăng lưu lượng máu, mở rộng mao mạch, tăng trao đổi oxy và dinh dưỡng. Áp lực âm kích thích các thụ thể thần kinh dưới da, từ đó giúp:

Giảm đau, thư giãn cơ, chống viêm.

Tăng tuần hoàn tại chỗ, hỗ trợ đào thải độc tố qua bạch huyết.

Điều hòa trương lực thần kinh và hoạt động nội tiết.

Ngoài ra, việc tác động lên các huyệt đạo có thể giúp điều hòa tạng phủ, giải phóng khí huyết bị bế tắc – điều này phù hợp với quan điểm “thống tắc bất thống, thống tắc bất thông” (đau là do tắc, thông thì sẽ hết đau) trong Đông y.

Lợi ích của giác hơi

Chọn nơi uy tín, có người thực hành được đào tạo về kỹ thuật giác hơi.

Dụng cụ phải được tiệt trùng kỹ sau mỗi lần dùng.

Không nên giác quá lâu (thường chỉ 5–15 phút mỗi vị trí).

Không nên giác liên tục nhiều ngày ở cùng một chỗ.

Sau khi giác nên giữ ấm cơ thể, tránh gió lùa, không tắm ngay.

Giác hơi trong y học hiện đại

Ngày nay, một số nghiên cứu khoa học đã bắt đầu kiểm chứng tác dụng của giác hơi. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng liệt kê giác hơi trong danh sách các phương pháp điều trị không dùng thuốc trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, y học hiện đại vẫn xem giác hơi là liệu pháp hỗ trợ, cần kết hợp với điều trị chính thống trong các bệnh lý cấp và mạn tính.

Kết luận

Giác hơi là một phương pháp trị liệu cổ truyền đơn giản nhưng hiệu quả, giúp hỗ trợ cải thiện tuần hoàn, giảm đau, tăng cường miễn dịch và điều hòa cơ thể. Tuy nhiên, người dùng cần hiểu rõ cơ chế, thời điểm áp dụng và các nguy cơ tiềm ẩn để sử dụng an toàn, hợp lý. Nếu biết kết hợp đúng đắn giữa giác hơi và các phương pháp y học hiện đại, người bệnh có thể tối ưu hóa hiệu quả điều trị và nâng cao chất lượng cuộc sống.