Bài thuốc hỗ trợ điều trị tiểu đường từ cây vông nem: Kết tinh giữa trí tuệ khoa học và tinh hoa y học bản địa

Tiểu đường (đái tháo đường) không chỉ là một trong những căn bệnh mãn tính phổ biến nhất hiện nay mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng như suy thận, tổn thương tụy, tim mạch… Với hơn 7 triệu người Việt mắc bệnh và tỷ lệ biến chứng lên tới 55%, bài toán kiểm soát đường huyết đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Trước thực trạng đó, các nhà khoa học của Viện Hóa học – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã mở ra một hướng đi đầy triển vọng khi nghiên cứu thành công chế phẩm TĐ‑VN – một bài thuốc hỗ trợ điều trị tiểu đường được bào chế từ cây vông nem và các dược liệu quý trong nước.

🌳 Cây vông nem – Dược liệu quý trong y học cổ truyền

Vông nem (Erythrina variegata L.) là loài cây thân gỗ thuộc họ Đậu, mọc phổ biến ở các vùng ven biển, đồng bằng và đồi núi thấp tại Việt Nam. Trong y học dân gian, cây vông nem đã được sử dụng từ lâu để an thần, giảm mất ngủ, hạ huyết áp, hỗ trợ suy nhược thần kinh và nhiều chứng bệnh mãn tính.

Thành phần hóa học của vông nem rất đa dạng, gồm:

• Flavonoid và các dẫn xuất – giúp chống oxy hóa và kháng viêm;
• Alkaloid, polyphenol, phytosterol – góp phần điều hòa đường huyết, mỡ máu và hoạt động nội tiết.

Tuy có tiềm năng lớn, nhưng các nghiên cứu bài bản về vông nem trong điều trị tiểu đường tại Việt Nam vẫn còn hạn chế. Điều này thôi thúc các nhà khoa học tiến hành đề tài:

“Nghiên cứu quy trình sản xuất chế phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường từ cây vông nem”
do PGS.TS. Nguyễn Phi Hùng chủ trì thực hiện.

🔬 Bào chế chế phẩm TĐ‑VN: Cách mạng hóa y học bản địa bằng khoa học hiện đại

Dưới sự dẫn dắt của PGS.TS. Nguyễn Phi Hùng, nhóm nghiên cứu đã xây dựng quy trình chiết xuất hoạt chất từ vông nem, kết hợp với các dược liệu quý như:

• Giảo cổ lam – ổn định đường huyết, giảm cholesterol,
• Dây thìa canh – kích thích sản xuất insulin,
• Vàng đắng và nghệ vàng – chống viêm, bảo vệ tế bào beta tụy.

Từ các nguyên liệu trên, nhóm nghiên cứu bào chế thành công viên nang cứng TĐ‑VN, khối lượng 500mg/viên – đạt chuẩn về độ tinh khiết, độ ổn định và độ an toàn khi sử dụng đường uống.

🧪 Kết quả thử nghiệm ấn tượng: Hạ đường huyết, bảo vệ tụy và thận

Nhiều thử nghiệm trên mô hình tế bào và chuột gây tiểu đường type 2 cho thấy:

• TĐ‑VN ức chế enzyme α-glucosidase và PTP1B – hai enzyme gây tăng đường huyết;
• Tăng khả năng hấp thụ glucose tại tế bào;
• Tăng tiết insulin, cải thiện chỉ số đường huyết;
• Bảo vệ tuyến tụy, hạn chế tổn thương và suy giảm chức năng thận;
• Không gây độc tính, không xuất hiện tác dụng phụ trên mô hình động vật.

Hiệu quả của TĐ‑VN tương đương với thuốc điều trị tây y Gliclazid (liều 20mg/kg/ngày), nhưng có độ an toàn cao hơn, thích hợp dùng lâu dài hỗ trợ điều trị.

📈 Đóng góp khoa học – Góp phần thay đổi chiến lược điều trị

Chế phẩm TĐ‑VN không chỉ là bước đột phá trong ứng dụng cây thuốc bản địa mà còn là minh chứng rõ ràng cho mô hình chuyển giao nghiên cứu thành sản phẩm thực tiễn. Đề tài đã:

• Sản xuất thử nghiệm hơn 2.000 viên nang cứng,
• Được cấp 1 bằng độc quyền sáng chế,
• Có 5 giải pháp hữu ích đã được chấp nhận đăng ký,
• Công bố 3 bài báo quốc tế SCIE và 1 bài Scopus,
• Đào tạo 1 thạc sĩ, hỗ trợ 1 nghiên cứu sinh và hướng dẫn 4 sinh viên ngành hóa học.

🎯 Kết luận: TĐ‑VN – Hướng đi mới cho cộng đồng người bệnh tiểu đường

Trong bối cảnh chi phí điều trị tiểu đường ngày càng tăng cao, TĐ‑VN từ cây vông nem mang lại một giải pháp nội địa tiềm năng, có giá thành hợp lý, độ an toàn cao và hiệu quả tương đương thuốc Tây y. Không chỉ hỗ trợ hạ đường huyết, chế phẩm còn giúp ổn định huyết áp, giảm mỡ máu và viêm mạn tính, bảo vệ toàn diện sức khỏe người bệnh.

“Tôi hy vọng, sản phẩm từ đề tài này sẽ được thương mại hóa rộng rãi và đến tay cộng đồng người bệnh tiểu đường, giúp họ giảm chi phí điều trị và sống khỏe mạnh hơn”
– PGS.TS. Nguyễn Phi Hùng